Thực hiện kế hoạch năm học 2025 - 2026 về nâng cao chất lượng đội ngũ và đổi mới phương pháp giảng dạy, ngày 14/10/2025, Tổ Khoa học xã hội Trường THCS Tân Viên đã tổ chức buổi Sinh hoạt chuyên môn thường kỳ tháng 10 với chuyên đề trọng tâm: “Đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực, rèn kĩ năng sống cho học sinh, ứng dụng ChatGPT và các công cụ AI trong thiết kế bài giảng điện tử”. Buổi sinh hoạt đã diễn ra thành công tốt đẹp, mở ra hướng đi mới trong việc ứng dụng công nghệ hiện đại vào công tác giảng dạy, đặc biệt là trong bộ môn Ngữ văn.
Hoạt động sinh hoạt chuyên môn vinh dự có sự tham dự và chỉ đạo sát sao của đồng chí Phạm Văn Hải - Bí thư Chi bộ, Hiệu trưởng nhà trường, cùng toàn thể các đồng chí giáo viên thuộc Tổ Khoa học xã hội.
Chuyên đề tháng 10 được xây dựng nhằm mục tiêu kép: Thứ nhất, thúc đẩy việc chuyển đổi mạnh mẽ từ phương pháp truyền thụ kiến thức sang phương pháp dạy học định hướng phát triển phẩm chất, năng lực và rèn luyện kỹ năng sống thiết yếu cho học sinh. Thứ hai, tiếp cận và làm chủ các công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) như ChatGPT để tối ưu hóa quá trình thiết kế bài giảng điện tử, tạo ra môi dung học tập phong phú, tương tác cao và cá nhân hóa.
II. Nội dung Báo cáo Chuyên đề và Tiết Dạy Thể nghiệm
1. Báo cáo Chuyên đề và Thiết kế Bài giảng Ứng dụng AI
Buổi sinh hoạt mở đầu bằng phần báo cáo chuyên sâu của đồng chí Mai Văn Việt trên cơ sở thiết kế bài giảng của đồng chí Lê Thị Thúy Như. Báo cáo đã làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn của việc đổi mới phương pháp dạy học Ngữ văn 6, bài "Đọc hiểu văn bản Về thăm mẹ" (Sách Cánh Diều). Điểm nhấn của phần báo cáo là việc trình bày quy trình ứng dụng ChatGPT và các công cụ AI khác trong việc xây dựng hệ thống câu hỏi khám phá, thiết kế phiếu học tập, tìm kiếm tài liệu đa phương tiện (video, hình ảnh minh họa) và tạo ra các định dạng sản phẩm sáng tạo.
Việc ứng dụng AI không chỉ giúp giáo viên tiết kiệm thời gian mà còn nâng cao tính thẩm mỹ và hiệu quả tương tác của bài giảng điện tử. Các công cụ này hỗ trợ giáo viên dễ dàng tạo ra các "sách lật AI" (flipbook), video giáo dục ngắn, hay các hình thức tương tác khác, làm cho việc đọc văn bản trở nên hấp dẫn hơn với học sinh, đúng với tinh thần phát triển năng lực số trong thời đại mới.
2. Tiết Dạy Thể nghiệm: Phát triển Năng lực và Rèn Kỹ năng Sống
Tiết dạy minh họa được thực hiện tại lớp 6C do đồng chí Lê Thị Thúy Như phụ trách, thể hiện rõ tinh thần đổi mới và trọng tâm của chuyên đề. Các hoạt động được tổ chức chặt chẽ, lấy học sinh làm trung tâm, qua đó rèn luyện kỹ năng hợp tác, sáng tạo và thể hiện cảm xúc cá nhân.
-Hoạt động 1: Khởi động - Khơi gợi Cảm xúc và Kỹ năng Biểu đạt: Để tạo tâm thế hứng thú và kết nối cảm xúc trước khi vào bài thơ về tình mẫu tử, giáo viên đã sử dụng công nghệ để trình chiếu một đoạn video ấn tượng: hình ảnh các học sinh chụp ảnh cùng mẹ, được lồng ghép trong nền nhạc bài hát Tình yêu bền bỉ. Sự kết hợp giữa hình ảnh xúc động và âm nhạc đã chạm đến trái tim người học. Đặc biệt, học sinh không chỉ xem mà còn được yêu cầu kết hợp thực hiện động tác múa tay đã được tập luyện trước đó, qua đó, rèn luyện kỹ năng biểu đạt cơ thể, tăng tính tương tác và tạo ra không khí học tập cởi mở, vui vẻ.
-Hoạt động 2: Hình thành Kiến thức - Rèn Kỹ năng Tự học và Phân tích: Hoạt động này tập trung phát triển năng lực tự học và khả năng phân tích, cảm thụ văn học của học sinh qua hai tiểu mục chính:
+HĐ1: Tìm hiểu chung về tác giả và văn bản: Giáo viên giao nhiệm vụ yêu cầu học sinh làm việc cá nhân, hoàn thiện Phiếu học tập số 1 (được thiết kế ứng dụng AI) ở nhà để chủ động tìm hiểu các thông tin cơ bản về tác giả Đinh Nam Khương, xuất xứ, thể thơ lục bát và bố cục bài thơ Về thăm mẹ. Trên lớp, giáo viên hướng dẫn cách đọc giọng nhẹ nhàng, gợi cảm (thậm chí có thể dùng công cụ sách lật AI để minh họa cách đọc), sau đó tổ chức cho học sinh trình bày cá nhân, nhận xét lẫn nhau, trước khi giáo viên chuẩn kiến thức. Kỹ năng quản lý thông tin và trình bày cá nhân được rèn luyện xuyên suốt.
+HĐ2: Tìm hiểu chi tiết văn bản - Sáng tạo và Hợp tác: Đây là hoạt động làm nổi bật nhất tinh thần đổi mới và phát triển năng lực sáng tạo. Học sinh được chia nhóm và giao nhiệm vụ khám phá nội dung, nghệ thuật của bài thơ thông qua việc thực hiện các sản phẩm sáng tạo đa dạng:
-Nhóm 1: Trình bày sơ đồ tư duy (rèn kỹ năng hệ thống hóa kiến thức).
-Nhóm 2: Trình bày dưới dạng tập san (rèn kỹ năng thiết kế, tổng hợp và thẩm mỹ).
-Nhóm 3: Kịch sân khấu hóa một đoạn thơ hoặc tình huống liên quan (rèn kỹ năng diễn xuất, hóa thân và biểu đạt cảm xúc). Các nhóm chủ động đăng ký hình thức và hoàn thành sản phẩm ở nhà, sau đó trình bày, báo cáo và nhận xét lẫn nhau tại lớp. Giáo viên đóng vai trò quan sát, khích lệ và tổng hợp, chốt kiến thức. Việc tổ chức hoạt động này không chỉ giúp học sinh hiểu sâu sắc về nội dung văn bản mà còn rèn luyện mạnh mẽ các kỹ năng sống như làm việc nhóm, giao tiếp, sáng tạo và tự tin trình bày trước đám đông.
III. Đánh giá và Định hướng
Phát biểu chỉ đạo tại buổi sinh hoạt, đồng chí Phạm Văn Hải - Bí thư Chi bộ, Hiệu trưởng nhà trường, đã đánh giá cao sự chuẩn bị công phu, nghiêm túc và tinh thần đổi mới, sáng tạo của Tổ Khoa học xã hội, đặc biệt là đồng chí Lê Thị Thúy Như và đồng chí Mai Văn Việt. Tiết dạy thể nghiệm đã minh chứng hiệu quả của việc kết hợp giữa phương pháp dạy học hiện đại với việc ứng dụng công nghệ AI để tối ưu hóa quá trình dạy và học.
Hoạt động sinh hoạt chuyên môn tháng 10 không chỉ là dịp để Tổ Khoa học xã hội trao đổi kinh nghiệm, mà còn là bước đột phá quan trọng trong lộ trình ứng dụng công nghệ 4.0 vào giáo dục. Nhà trường khuyến khích toàn thể giáo viên tiếp tục nghiên cứu, thử nghiệm và nhân rộng các mô hình dạy học tích cực, nhằm thực hiện thắng lợi mục tiêu giáo dục phát triển toàn diện phẩm chất và năng lực cho học sinh trong năm học này.
MỘT SỐ HÌNH ẢNH